2024

De kant van ada
In 2018 verscheen ‘Jij bent van mij’ van Peter Middendorp (shortlist Bookspot Literatuurprijs, winnaar Groninger Boekenprijs), een indringende en veelbesproken roman over personage Tille Storkema. Dertien jaar lang verzweeg de boer de verkrachting van- en moord op een zestienjarig meisje. Al die tijd leefde Tille zonder enige verdenking door, samen met zijn vrouw Ada en hun twee kinderen.
Mevrouw Ogterop belicht de kant van Ada. Wat wist zij? Had Ada kunnen weten dat haar man een verkrachter was, een moordenaar? Wat was haar aandeel, wat is haar schuld? En hoe leef je door nadat zoiets uitkomt?
De monoloog, geregisseerd door Ria Marks, gespeeld door Lotte Dunselman en muzikaal begeleid door Isa Zwart, vertelt Ada’s verhaal. Van de arrestatie van Tille tot de dag van vandaag: want Tille komt binnenkort vrij…
Mevrouw Ogterop en schrijver Peter Middendorp schetsen in deze theatermonoloog een kwetsbaar en krachtig portret van een vrouw die moet leven met een gruwelijke waarheid. Dunselman: “Wat ik zo intrigerend vind aan Ada is haar verhouding met ‘de waarheid’. Ik kan niet anders denken dan dat ze deze naar haar hand heeft gezet, zoals wij dat allemaal in meer of mindere mate doen. Of het nou bewust of onbewust ging, ze heeft een andere kant op gekeken. En als ze echt helemaal van niks heeft geweten, dan heeft de waarheid háár niet aangekeken.”
Let op: ‘De kant van Ada’ bevat beschrijvingen van seksueel geweld en racistische uitspraken die als confronterend kunnen worden ervaren.
Tekst: Peter Middendorp | Concept en spel: Lotte Dunselman | Liedteksten en live muziek: Isa Zwart (ISZA) | Regie: Ria Marks | Scenografie: Julian Maiwald | Kostuums: Freja Roelofs | Lichtontwerp: Scott Robin Jun | Geluid: Peter Zwart en Robert Siroen | Techniek: Bas Kasten en Nick Dunsbergen | Productieleider: Mariëlla van Apeldoorn | Creatief producent: Isil Vos | Zakelijke leiding: Corry Diertens | Publiciteit: Mirte Droogers | Grafische vormgeving: Paulina Matusiak | Publiciteitsbeeld: Miek Uittenhout
In coproductie met Schouwburg Ogterop. Met dank aan alle medewerkers van de schouwburg.
RECENSIES
In een sober decor van lege tafels en een groot raamkozijn zet Dunselman – dankzij haar natuurlijke spel en de vlotte tekst van Middendorp – een kwetsbaar en invoelbaar personage neer. Zo invoelbaar zelfs, dat het als kijker even duurt voor je beseft dat je aan Ada niet de meest betrouwbare verteller hebt. (NRC ★★★★)
Isa Zwart voorziet de voorstelling van dromerige muziek, vaak met een wat dreigende ondertoon. Er zijn momenten waarop dat buitengewoon goed werkt, bijvoorbeeld tijdens de confrontatie tussen moeder en dochter waar lang naartoe wordt gewerkt: de aanzwellende muziek en de liedtekst die Zwart vlakbij Dunselmans gezicht zingt, maken die climax overweldigend. (NRC ★★★★)
Lotte Dunselman wilde Ada’s kant spelen. Dat is gelukt. En hoe. (DAGBLAD VAN HET NOORDEN ★★★★)
Het is Middendorps eerste toneeltekst. Niet zijn laatste. Dat mag nu niet meer. (DAGBLAD VAN HET NOORDEN ★★★★)
Dunselman weet wel raad met de soms poëtische, dan weer filosofische en altijd heldere taal van Middendorp. Haar ijzingwekkende kreet bij de arrestatie gaat door merg en been. Net als haar fake-orgasme in de bajes. Ze verbeeldt de ellende (en naïviteit) zo sterk dat je geweldig meeleeft met Ada’s lot. (DAGBLAD VAN HET NOORDEN ★★★★)
Om Ada heen hebben Dunselman en regisseur Ria Marks een verteller, klankbord annex spiegel bedacht – afhankelijk van welke scène – in de jonge Drentse zangeres Isa Zwart (ISZA). In glitter, contrasterend met de eenvoud van Ada’s verschijning, vult zij zingend en spelend het verhaal aan. Ze doet dat met loepzuivere zang en vaak ijle, licht aangeslagen en daardoor juist rake akkoorden. (DAGBLAD VAN HET NOORDEN ★★★★)
Zinderende monoloog. (THEATERKRANT – KEUZE VAN DE CRITICUS 💎)
De wijze waarop Lotte Dunselman Ada gestalte geeft is een ware tour de force. Ze trapt niet in de val van haar personage een slachtoffer te maken, maar onder het levensverhaal proef je voortdurend de verbetenheid. Slechts één afgrijselijke gil krijgen we te horen, voor de rest probeert ze zo sec mogelijk de taal van Middendorp tot leven te brengen. Waar ze fenomenaal goed in slaagt. (THEATERKRANT – KEUZE VAN DE CRITICUS 💎)
De jonge muzikante en zangeres Isa Zwart (23) is in haar doorschijnende gewaad een soort geest die om Dunselman heen zweeft. In korte, poëtische liedjes becommentarieert ze de tekst of gaat ermee in dialoog. In het sobere decor is dat een weldadige afwisseling in een voorstelling die een niet bepaald vrolijk stemmend beeld toont van een vrouw voor wie het leven een groot mijnenveld is. (THEATERKRANT – KEUZE VAN DE CRITICUS 💎)
Wat een ijzersterke voorstelling. Om kippenvel van te krijgen. (8WEEKLY ★★★★★)
Lotte Dunselman levert als Ada een topprestatie. (8WEEKLY ★★★★★)
Sterk aan Middendorps tekst is onder andere dat hij overtuigend vertelt vanuit vrouwelijk perspectief. (8WEEKLY ★★★★★)
Isa Zwart vormt met haar muziek, liedjes, geluiden, en met haar rol als de verwijtende dochter van Ada de uitmuntende aanvulling en spiegel van de moeder. Zwart heeft een loepzuivere zangstem en bespeelt snaarinstrumenten en toetsen. (8WEEKLY ★★★★★)
Breekbaar gezongen, poëtische liedteksten. (DE VOLKSKRANT ★★★)
Als een engelachtige verschijning doolt zangeres Isa Zwart ondertussen voortdurend over het podium. In breekbaar gezongen, poëtische liedteksten reflecteert zij op het drama. (DE VOLKSKRANT ★★★)
AGENDA
januari
februari
maart
april
juni
★ = première ☐ = try-out
MUZIEK
EEN INKIJKJE IN HET MAAKPROCES
BIO’S
Peter Middendorp
Peter Middendorp (Emmen, 1971) brak in 2014 door met Vertrouwd voordelig (winnaar Groninger Boekenprijs, longlist Libris Literatuur Prijs), een aangrijpende, humoristische roman over zijn jeugd in een Blokker-winkel in Emmen. In 2018 verscheen het bejubelde Jij bent van mij (shortlist Bookspot Literatuurprijs, winnaar Groninger Boekenprijs). Sinds 2012 is Middendorp ook columnist bij de Volkskrant.
RIA MARKS
Ria Marks is werkzaam als theatermaker, regisseur en actrice. Als vaste maker was zij jarenlang verbonden aan Muziektheatergezelschap Orkater, waar zij naast vele andere voorstellingen o.a. de danstheatervoorstelling ‘Valse Wals’ maakte samen met Titus T Groenestege (in 2005 verfilmd en bekroond met de Prix d’Italia, de Rocky Award en een Emmy-nominatie). Marks heeft bij diverse theatergezelschappen en productiehuizen gewerkt: o.a. Carrousel, Bosproducties, NNT, Oorkaan/Orkater, Rudolphi. Met Via Berlin heeft zij als regisseur de afgelopen tien jaar muziektheatervoorstellingen op locatie ontwikkeld, die daarna bewerkt werden voor een tournee langs de theaterzalen. De afgelopen jaren heeft zij met diverse componisten en muziekensembles samengewerkt en muziektheatervoorstellingen ontwikkeld, zoals o.a. met het Ragazze Quartet, Slagwerk Den Haag, Kapok, Spinvis, Peter Adriaansz, Cello Octet, Berlage Saxophone Quartet, Nieuw Amsterdams Peil, Carel Kraayenhof trio e.a. Haar voorstellingen kenmerken zich door een specifieke fysieke bewegingstaal, waarin het verhaal in al zijn gelaagdheid op een beeldende en muzikale manier wordt verteld.
ISA ZWART
Isa Zwart (15 april 2000) is muziektheater maker, actrice, songwriter en artiest onder de naam ISZA. Ze is in juli 2023 afgestudeerd aan de opleiding Muziektheater aan het ArtEZ Conservatorium. Met haar artiestenproject ISZA timmert ze al aardig aan de weg. Zo heeft ze in zalen als Paradiso Noord, Hedon, Luxor en showcase festivals ESNS en Booster gestaan. Ze brengt persoonlijke nummers ten gehore waarmee ze niet bang is maatschappelijke thema’s aan te kaarten. Ze geeft het publiek iets mee om over na te denken. Haar muziek is kwetsbaar, gedurfd, pijnlijk en hoopvol tegelijk. Denk muzikaal aan een mengelmoes van Eefje de Visser, Wende Snijders en Lizzy McAlpine. Daarnaast is ze onderdeel van het tweekoppige muziektheatercollectief ‘Teder’. In 2023 hebben zij hun debuut voorstelling ‘De Heksenhamer’ gemaakt en gespeeld op verschillende festivals. Ze hebben hiermee ook de ‘Heij Konijn prijs 2023’ gewonnen. In de film ‘Grenzeloos Verraad’ (2023) heeft ze de rol van Maartje vertegenwoordigd en de titeltrack ‘I Remember’ geschreven en gezongen. In voorjaar 2024 is Isa te zien bij het nieuwe project van ‘Mevrouw Ogterop’. Ze zal alle muziek schrijven, componeren en live uitvoeren bij de nieuwe voorstelling ‘De kant van Ada’.
LOTTE DUNSELMAN
Lotte Dunselman speelt onder andere bij het Noord Nederlands Toneel, NTGent, Dood Paard, Toneelschuur Producties, Het Zuidelijk Toneel en tgECHO. Sinds 2021 is zij artistiek leider, maker en actrice bij Mevrouw Ogterop. Voor de rol van Anna in De Poolse Bruid van het Noord Nederlands Toneel en tgECHO werd Lotte in 2020 genomineerd voor de Theo d’Or, prijs voor de meest indrukwekkende vrouwelijke dragende rol. Voor haar rol in Volpone, door Dood Paard, ontvangt Lotte in 2017 de Colombina. De solovoorstelling Zotte Zorgen wordt in 2011 genomineerd voor de VSCD Mimeprijs.